Adenomioza – co to jest?

Wiele kobiet kiedy słyszy diagnozę adenomioza, zaczyna się zastanawiać co to jest. Nigdy nie spotkały się z  pojęciem, więc tak naprawdę nie wiedzą czego mogą się spodziewać. Adenomioza określana jest również jako endometrioza wewnętrzna. Ta odrębna jednostka chorobowa, posiada zupełnie inne umiejscowienie i daje zupełnie inne obawy kliniczne niż typowa endometrioza. Tylko właściwa diagnostyka pozwala na jej wykrycie oraz dobranie właściwego leczenia. Aby to zrobić należy zrozumieć czym jest adenomioza.

Co to jest adenomioza ?

Wnętrze macicy wyścielone jest przez błonę śluzową określaną mianem endometrium. Błona śluzowa wraz z fazą cyklu ulega przemianie, aby kiedy nie dojdzie do zapłodnienia złuszczyć się w postaci krwi menstruacyjnej. Adenomioza  jest schorzeniem, przy którym endometrium z jakichś powodów wszczepia się w głąb mięśnia macicy do myometrium. Dochodzi do przerwania granicy pomiędzy endometrium a myometrium, co nie ma miejsca u zdrowych kobiet. Myometrium jest dość dobrze ukrwione, gdyż zawiera liczne rozgałęzienia naczyń krwionośnych. Nietrudno się domyśleć, że jeśli dojdzie to takiego wszczepu, kobieta będzie doświadczała nie tylko intensywnego bólu podczas miesiączki czy całego cyklu, ale z czasem również silnych krwotoków w tym czasie.

Adenomioza - przyczyny

Skoro już wiemy, co to jest adenomioza, warto zastanowić się nad przyczynami tej choroby. Niestety mimo że schorzenie zostało odkryte i opisane po raz pierwszy już ponad 100 lat temu, nadal nie udało się wskazać głównych jego przyczyn. Zakłada się, że mają one charakter wieloczynnikowy. Jedna z teorii głosi, że adenomioza powstaje w wyniku działania czynnika urazowego bądź też jest skutkiem istnienia  długotrwałego stanu zapalnego w organizmie. U zdrowej kobiety przecież zachowana jest naturalna bariera między warstwą endometrium a myometrium i nie dochodzi do przemieszczania błony śluzowej. Inna teoria zakłada, że choroba ma związek ze zbyt dużym poziomem estrogenów w organizmie. Wysoki poziom estrogenów może doprowadzić nie tylko do zmian w postaci mięśniaków, polipów czy nawet zmian nowotworowych, ale także do zwiększonej krzepliwości krwi, co może spowodować zakrzep czy zator.

Adenomioza najczęściej wykrywana jest u kobiet w wieku pomiędzy 40 a 50 rokiem życia, kiedy wraz z wiekiem w sposób naturalny zmniejsza się ilość progesteronu w organizmie. Co wcale nie oznacza, że choroba nie rozwija się również we wcześniejszym okresie życia. Młodsze pacjentki dowiadują się o chorobie podczas diagnostyki przyczyn niepłodności. Wówczas bada się zależność adenomioza a ciąża, gdyż adenomioza może odgrywać istotną rolę w problemach z zajściem w ciążę u pacjentek z rozpoznanym tym schorzeniem.

Do głównych czynników ryzyka, zwiększających zachorowanie na adenomiozę zalicza się:

• predyspozycje genetyczne;
• odbyte operacje macicy np. wyłyżeczkowanie mięśnia macicy, przebyte cesarskie cięcie, terminacja płodu;
• trudny poród siłami natury;
• wielorództwo;
• wiek.

Adenomioza  – objawy

Wiele źródeł określa, że adenomioza może przebiegać bezobjawowo. Nie jest to jednak do końca prawdą, czasami po prostu objawy tej choroby  potrafią się tak nałożyć na sam czas menstruacji, że rzadko która kobieta będzie wiązała poszczególne dolegliwości  z tym schorzeniem. Typowe objawy adenomiozy to:

• powiększona i przerośnięta macica;
• silne skurcze macicy podczas menstruacji;
• silny ból podczas miesiączki, czasami również niezależny od fazy cyklu. Jeśli mamy do czynienia z adenomiozą ogniskową ból zlokalizowany jest tylko w określonym miejscu.
• obfite krwawienie miesiączkowe, połączone bardzo często z krwotokami;
• skrzepy podczas okresu;
• plamienia po zakończeniu miesiączki,
• ból w okresie owulacyjnym;
• ból macicy podczas oddawania moczu; odbywania stosunku;
• plamienia, krwawienia w pierwszym trymestrze ciąży;
• skłonność do poronień. 

 

Adenomioza – leki i leczenie

Leczenie adenomiozy

Wykrycie choroby zależne jest od doświadczenia osoby wykonującej badanie. Zmiany mogą zostać wykryte już podczas USG czy histeroskopii. Niestety bardzo często kobieta na właściwą diagnozę czeka nawet kilka lat, gdyż zmiany są trudne do zaobserwowania.

Leczenie adenomiozy uwarunkowane jest planami prokreacyjnymi kobiety oraz nasileniem objawów. Specjaliści twierdzą, że odpowiednio dobrana terapia hormonalna nie tyle leczy zmiany chorobowe, ile doprowadza do ich cofania się. Objawy w wielu przypadkach ustają wraz z zaprzestaniem miesiączkowania, czyli w wieku po menopauzalnym.

Adenomioza leczona jest:

1. farmakologicznie przez:

• leki hormonalne zawierające progestagen w postaci dezogestrelu (tę substancję zawierają również ogólnodostępne jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne);
• tabletki hormonalne zawierające dienogest, będący syntetycznym pochodnym progesteronu; podczas przyjmowania którego dochodzi do hamowania owulacji, zatrzymania miesiączek i wywołania zmian wstecznych ektopowego endometrium.

2. wkładki wewnątrzmaciczne wyzwalające progesteron;

Sporne jest stosowanie leków przeciwzapalnych na bazie ibuprofenu; gdyż z jednej strony niesteroidowe leki przeciwzapalne mają działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, ale również hamujące agregację płytek krwi. Agregacja płytek krwi polega na tworzeniu się skrzeplin, organizm w sposób naturalny przeciwdziała wykrwawieniu. Jeśli przy adenomiozie dochodzi do krwotoków z ognisk chorobowych, możemy uzyskać efekt odwrotny od zamierzonego. Stosowanie ibuprofenu może zaburzyć więc krzepliwość, a co za tym idzie przyczynić się do nasilenia krwotoków w przypadku adenomiozy.  Poza tym niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą niekorzystnie wpływać na płodność. Producent nie określa bezpośredniego wpływu leku, zapewnia, że jest to działanie przemijające i ustępuje po zakończeniu terapii. Na pewno przed zastosowaniem leku należy skonsultować  się z lekarzem prowadzącym. Podobne działanie ma również kwas acetylosalicylowy, będący lekiem przeciwzakrzepowym, może powodować skutki uboczne w postaci nieprawidłowych krwawień z dróg rodnych czy krwotoków.

3. przez fizjoterapię: aktywność, a tym samym odpowiednio dobrane ćwiczenia łagodzą ból w różnych fazach cyklu,

4. odpowiednią dietę - o diecie na adenomiozę pisałam w artykule - Adenomioza dieta. Dieta bogata w witaminy i minerały może przyczynić się do zmniejszenia objawów schorzenia. Dużą nadzieję wierzą się z dietą antyestrogenową oraz przeciwzapalną.

5. leczenie chirurgiczne – laparoskopia jest możliwa, ale tylko w przypadku adenomiozy ogniskowej. Operacja przy rozsianej jest niemal możliwa do wykonania, gdyż nie sposób jest odnaleźć wszystkich ognisk choroby i je usunąć;

6. przez histerektomię (usunięcie macicy) – zwłaszcza gdy kobieta nie planuje ciąży i jej stan jest na tyle poważny, że krwotoki zagrażają jej życiu. To leczenie jest dość radykalne. Usuwana jest cała macica z zachowaniem jajników lub bez, w zależności od tego czy adenomioza macicy nie jest powiązana z endometriozą (np. w postaci zmian na jajnikach). Histerektomia może być wykonywana metodą laparoskopową bądź metodą brzuszną, zwłaszcza gdy  macica jest bardzo duża, a choroba związana jest również z masywnymi mięśniakami macicy.

Miejmy nadzieję, że wraz z rozwojem medycyny zostanie odkryty skuteczny sposób na leczenie adenomiozy. Lekarze wiedzą co to jest adenomioza, potrzeba tylko odnaleźć odpowiednie środki.